Mise en Scene What The Film Director Does? What The Cinematographer Does? What The Producer Does? Mise en Scene คำนี้ได้ยินบ่อยมาก น่าจะเป็นคำที่เราเรียนทุกวิชาของภาพยนตร์จบแล้ว ก็จะมาเรียนวิชานี้ มันเป็นวิชาเหรอ ก็ไม่ หรือเป็นก็ไม่รู้ครับ แต่ที่รู้ๆ คือมันเป็นวิชาลับของคนทำภาพยนตร์ ทำไม หลายๆ ท่านเริ่มทำงานแล้วไม่รู้จะ develop งานอย่างไร การใช้วิชา Mise en Scene มันคือหลักเบื้องต้นง่ายๆ สำหรับคนทำภาพยนตร์ มิส ออง แซง ออกเสียงเป็นภาษาฝรั่งเศส
Mise en Scene ผมขอเรียกแปลว่า การ Craft สิ่งที่เกิดขึ้นในฉาก Scene Craft Scene
ทำให้มันดีขึ้นในองค์รวม การจัดฉากโดยคำนึงถึงการวางองค์ประกอบของภาพ มวลของสีในฉาก (wardrobe prop) ผู้กำกับกับที่ฉลาดก็จะใช้ Cinematographer และ PD เก่งๆ เข้ามาช่วย มันเหมือนกับว่าสิ่งที่ sketch ใน shooting board เมื่อเข้าจัดฉากจริงใน 3 มิติของฉากแล้ว มันน่าจะจำเป็นต้องจัดวางให้เกิดความสวยงามทางด้านศิลปะ การวาง props ใกล้ ไกล การวาง line ในการเดินของพระเอก มุมการเคลื่อนกล้อง ทุกอย่างเป็นสิ่งที่ผู้กำกับต้องผสานให้ออกมา craft ออกมา
ง่ายๆ สำหรับน้องๆ ใหม่ๆ เมื่อเราจัดฉากเข้าที่แล้ว ให้นึกในใจว่า มิส ออง แซง องค์ประกอบของภาพผ่าน monitor จะ Craft ตรงไหน เรียก PD มาปรึกษาพูดคุยให้จัดวาง เรียก Cinematographer มาพูดคุยในการวางมุมกล้อง และเคลื่อนกล้อง
การจัดวางของ PD อาจใส่เพิ่ม หรือเอาออกก็ได้หากมันเยอะไป อาจต้องเพิ่ม foreground ก็ได้หากมีการเคลื่อนกล้อง
Cinematographer การใช้ขนาดของ Lens ที่ตอบโจษย์กับบท การออกแบบแสง Ratio ของแสง
ซึ่งที่สำคัญอย่าทำให้บทด้วยลง Content is King
ฝรั่งบอกว่า Mise en Scene มันคือ รูปลักษณ์และความรู้สึกของภาพยนตร์ นี่คือหนึ่งในสิ่งที่คุณไม่ต้องจ่ายเงิน เพียงแค่คุณคิดอย่างสร้างสรรค์ เกี่ยวกับกระบวนการสร้างสรรค์ของคุณ และคิดให้ถึงผลลัพธ์สุดท้าย
และมันไม่ได้แค่สวย มันต้องส่งออกอารมณ์ที่พุ่งออกมาให้คนดูรู้สึก
และถ้าผู้กำกับคิดหลังจากทำ shooting board เสร็จ ก็จะยิ่งดี เพราะการเตรียมอะไรบางอย่างที่ดี มันก็จะดีต่อ framing ที่อยู่หน้ากอง
เพราะถ้ามาคิดหน้ากอง หลายอย่างอาจจะไม่ได้เตรียมมาก็ได้
การคิดหน้ากองอาจได้ ถ้าเอาสิ่งที่มีมาดัดแปลงใช้ได้
Mise en Scene มันเหมาะมากสำหรับหนังทุนต่ำ นั่นหมายถึงการใช้สมองคิดมากขึ้นมากมาก
ส่วนหนังที่มีทุนปานกลางหรือสูง Mise en Scene ก็จะทำให้หนังดีขึ้น โดยไม่กระทบเงินที่เพิ่มขึ้น
นี่แหละคือที่มาของผู้กำกับเก่งต้องทำอะไร What The Film Director Does?
ตัวอย่าง 2001: A Space Odyssey สถานที่เช่นนี้ไม่มีอยู่ในโลกของปี 1968
ส่วนตัวอย่างของผมก็หนังทุกเรื่องของ Wes Anderson น่าจะชัดที่สุดทางด้าน Art direction Composition Color
ส่วนในหนังดีดีหลายๆ เรื่อง เราก็สามารถจะแกะดูว่า Mise en Scene คืออะไร เพราะ Mise en Scene มีหลายมิติมาก
ปล. ควรมีการพูดคุยกัน เขียน plan ของฉาก และพูดคุยกันซะ ระหว่าง PD และ Cinematographer ฝรั่งเรียกกว่า Mini Production
the psychological landscape ภูมิทัศน์ทางจิตวิทยา แปลแล้วมึน หมายถึงสภาพแวดล้อมโดยรอบตัวละคร เพื่อค้นหาความรู้สึกที่ลึกซึ้งที่สุดของพวกเขา เพื่อให้ภาพยนตร์ออกมาตามความรู้สึกของฉากนั้นๆ มองให้ลึกขึ้นกับดวงตาหน้าตาของตัวแสดง ที่อยู่กับฉากที่เราจัดวางแล้ว และที่ตอบโจษย์บทภาพยนตร์
Mise en Scene มีหลายมิติมาก ลองอ่านต่อที่ http://shohawk.com/mise-en-scene/
เชื่อว่ามีพี่ๆ หลายคนผ่านมาอ่าน ฝากเพิ่มเติมให้น้องๆ ด้วยนะครับ
Comments